MontenegroCrna Gora

ESS

Evropsko društveno istraživanje (ESS) je akademsko međunarodno istraživanje koje se širom Evrope sprovodi svake dvije godine još od 2001. Evropsko društveno istraživanje je postalo dijelom Konzorcijuma evropske istraživačke infrastrukture (ERIC) u novembru 2013. godine. Na čelu naučnog tima (Core Scientific Team) nalazi se Rory Fitzgerald sa univerziteta City, Univerzitet u Londonu (UK), zajedno sa još sedam partnerskih institucija:

• Centerdata, Holandija
• GESIS, Njemačka
• Holandski institut za društvena istraživanja/SCP, Holandija
• Sikt, Norveška
• Univerzitet Pompeu Fabra, Španija
• Univerzitet u Eseksu, Velika Britanija
• Univerzitet u Ljubljani, Slovenija

ESS mjeri stavove, uvjerenja i obrasce ponašanja stanovnika u više od trideset zemalja.

Ključni ciljeni ESS-a su:

• da zabilježi stabilnost i promjene u društenoj strukturi, okolnostima i stavovima u Evropi, kao i da tumači društvene, političke i moralne promjene u evropskim društvima
• da uspostavi i promoviše visoke standarde rada u međunarodnim istraživaniima u društvenim naukama, uključujući, na primjer, dizajn upitnika i pred-testiranje, uzorkovanje, skupljanje podataka, otklanjanje pristrasnosti i pouzdanost indikatora
• da uvede utemeljene indikatore nacionalnog napretka, zasnovane na percepcijama i ocjenama građana o ključnim aspektima razvoja društava u kojima žive
• da sprovodi i olakša obuku istraživača u društvenim naukama u Evropi za potrebe komparativnih kvantitativnih mjerenja i analiza
• da poboljša vidljivost i upotrebu podataka o društvenim promjenama među akademicima, kreatorima javnih politika i šire javnosti.

ESS u Crnoj Gori

Ključni pojedinci u Crnoj Gori

Crnu Goru u ESS-u predstavlja nacionalni koordinator prof. dr Olivere Komar uz asistenciju mr Nemanje Stankova i mr Nemanje Batrićevića (članovi nacionalnog tima), sa Fakulteta političkih nauka, Univerzitet Crne Gore. Prof. dr Ilija Vujačić sa Univerziteta Donja Gorica je predstavnik Crne Gore u ESS Generalnoj skupštini.

Terenski rad za 9. ciklus ESS-a u Crnoj Gori sprovodi Centar za društvena istraživanja, Fakultet političkih nauka, Univerzitet Crne Gore.

Pitanja o ESS-u u Crnoj Gori treba uputiti Oliveri Komar (oliverak@ucg.ac.me), Nemanji Stankovu (nemanjas@ucg.ac.me) i Nemanji Batrićeviću (nemanja.b@ucg.ac.me).

Dosadašnje učešće

Crna Gora je učestvovala u jednom jednom ciklusu ESS-a do danas:

• ESS9 (2018/19)
• ESS10 (2020-22)
• ESS11 (2023)

Teme

ESS mjeri stavove, uvjerenja i obrasce ponašanja različitih populacija širom Evrope. Upitnik se sastoji od osnovnog modula koji je isti u svakom krugu, rotirajućih modula koji su posvećeni specifičnim temama i dodatnog dijela posvećenog ljudskim vrijednostima i eksperimentalnim testovima.

Osnovna pitanja se fokusiraju na:

• kriminal
• demokratija i politika
• ljudske vrijednosti
• imigracija
• upotreba medija
• nacionalni i etnički identitet
• percepcija diskriminacije
• religija
• socijalna isključenost
• društveno povjerenje/povjerenje u institucije
• subjektivno blagostanje
• socio-demografija

Rotirajući moduli se fokusiraju na:

• imigracija, državljanstva i demokratija (1. ciklus, 2002)
• ekonomski moral, rad, porodica i blagostanje, zdravlje i njega (2. ciklus, 2004)
• životni tok, lično i društveno blagostanje (3. ciklus, 2006)
• stavovi o starosti i socijalnoj zaštiti (4. ciklus, 2008)
• povjerenje u policiju i sudove, rad, porodica i blagostanje (5. ciklus, 2010)
• razumijevanje i ocjena demokratije, lično i društveno blagostanje (6. ciklus, 2012)
• stavovi o imigraciji i nejednakosti u zdravstvu (7. ciklus, 2014)
• stavovi o državi blagostanja, klimatskim promjenama i energiji (8. ciklus, 2016)
• životni tok, pravda i pravičnost (9. ciklus, 2018)
• digitalni društveni kontakti, razumijevanje i ocjena demokratije (10. ciklus, 2020)

Pristup prevedenim upitnicima za Crnu Goru na crnogorskom i albanskom jeziku.

Metode

ESS upitnik u Crnoj Gori se na terenu sprovodi koristeći CAPI metod. Upitnik se popunjava na crnogorskom i albanskom jeziku. Finalni upitnik je baziran izvornom upitniku, uz dodatak ili prilagođavanje informacija specifičnih za zemlju, npr. spisak političkih partija, religije, obrazovni sistem i status partnerstva, kako bi na bolji način odražavale nacionalni kontekst.

ESS uzorci su reprezentativni za populaciju osoba starijih od 15 godina (bez gornje granice) koji žive u privatnim domaćinstvima u Crnoj Gori, bez obzira na nacionalnost, državljanstvo ili jezik. Pojedinci su izabrani metodom slučajnog izbora u svakoj fazi dizajna, a minimalna “efektivna veličina” uzorka od 800 ispitanika je postignuta nakon uračunatog efekta dizajna uzorka.

Širenje informacija

U Crnoj Gori, izvršene su sljedeće aktivnosti:

• Istraživanje je predstavljeno u okviru Otvorenih dana nauke koje organizuje Ministarstvo nauke Crne Gore 10. oktobra 2018. godine